در دنیای امروز، قطعی لحظهای برق میتواند خسارتهای جبرانناپذیری داشته باشد؛ مانند قطعی برق در بیمارستان که میتواند منجر به خطرات جانی شده یا قطعی برق در دیتاسنترها که میتواند منجر به از دست رفتن اطلاعات حیاتی و مهم شود. در سالهای اخیر که مشکل قطعی برق در شهرهای مختلف ایران دیده میشود، دیزل ژنراتورها تا حدودی توانسته مشکل قطعی برق را حل کند و از خسارتهای سنگین و جبرانناپذیر جلوگیری شود. تابلو ats یکی از مهمترین تجهیزات متصل به دیزل ژنراتورها است که باعث پایداری شبکه برق میشود.
اما تابلو ats چیست، چه کاربردی دارد، انواع آن کدام هستند و نکات مهم در خرید و نصب آن چیست؟ در این مقاله از رخشا دیزل آسیا قصد داریم به بررسی تابلو ats موتور برق بپردازیم و هرچیزی که لازم است در مورد آن بدانید را بررسی کنیم.
تابلو ATS چیست؟
تابلو ATS (Automatic Transfer Switch) یکی از مهمترین تجهیزات مورد استفاده در دیزل ژنراتورها است که با نام تابلو برق انتقال خودکار هم شناخته میشود. این به دو منبع برق شهری و دیزل ژنراتورها متصل است که در صورت قطع شبکه برق شهری، با کمترین تاخیر تجهیزات را به برق تولیدشده در دیزل ژنراتور متصل میکند.
این کار، نیازی به دخالت نیروی انسانی ندارد و فرآیند اتصال تجهیزات به دیزل ژنراتور بدون خطا و در کمترین زمان اتفاق میافتد. همچنین در مراکز حساس مانند دیتاسنترها، تابلو برق به UPS متصل است تا مشکلی برای تجهیزات متصل به آن پیش نیاید. بنابراین عملکرد آن شامل جلوگیری از قطعی برق تجهیزات حساس، افزایش ایمنی و پایداری شبکه برق و عدم نیاز به فرآیند انتقال استفاده از برق دیزل ژنراتور بهجای برق شهری است.
چرا استفاده از تابلو ATS مهم است؟
۳ دلیل مهم برای استفاده از تابلو ats ژنراتور وجود دارد:
- تامین برق خودکار هنگام قطعی شبکه برق: هنگام قطع شدن شبکه برق شهری، تابلوی ats برق تولیدشده توسط دیزل ژنراتور را در اختیار تجهیزات متصل قرار میدهد.
- افزایش ایمنی بدون نیاز به نیروی انسانی: تابلوی ats از اتصال همزمان دو جریان و منبع برق جلوگیری کرده و جلوی آسیب به نیروی انسانی و تجهیزات متصل را میگیرد.
- کاهش خسارتهای مالی و آسیب به تجهیزات: تابلوی ats از خاموشی ناگهانی تجهیزات جلوگیری کرده و زمان توقف دستگاهها را کاهش میدهد. همچنین از آسیب به تجهیزات بهدلیل خاموش شدن ناگهانی (مانند سرور در دیتاسنتر) جلوگیری میشود.
بنابراین هنگام استفاده از دیزل ژنراتورها، خرید تابلو ats هم ضروری است و کمک زیادی به جلوگیری از ضرر مالی یا خسارت به تجهیزات متصل میکند.
کاربردهای تابلو ATS کدام هستند؟
یکی از مهمترین سوالاتی که ممکن است برایتان پیش بیاید، این است که کاربرد تابلو ats موتور برق چیست؟ ۵ مورد از مهمترین کاربردهای آن عبارتند از:
- مراکز درمانی: قطعی برق در مراکز درمانی مانند بیمارستانها میتواند خطر جانی برای انسانها داشته باشد که با کمک تابلو ats ژنراتور از قطعی آن جلوگیری میشود.
- صنایع و کارخانهها: در خطوط تولید و ماشینآلات حساس، قطعی برق جلوی تولید را گرفته یا آسیب جدی به ماشینآلات وارد میکند که این موضوع باعث ضرورت استفاده از تابلو ats دیزل ژنراتور در صنایع و کارخانهها شده است.
- مراکز داده و فناوری اطلاعات: قطعی برق در دیتاسنترها و اتاقهای شبکه باعث از دست رفتن اطلاعات و آسیب جدی به تجهیزات آن میشود. با کمک تابلوی ats این اتفاق نمیافتد و برق موردنیاز تجهیزات از طریق دیزل ژنراتورها فراهم میشود.
- ساختمانهای مسکونی و تجاری: استفاده از تابلو برق ats در ساختمانهای مسکونی و تجاری به آسایش و امنیت ساکنان کمک میکند؛ مانند عدم قطعی برق در آسانسورها، پمپهای آب، سیستمهای ایمنی.
بنابراین تابلو ats موتور برق بنزینی یا دیزلی کاربردهای زیادی در جاهای مختلف دارد و وجود آن هنگام استفاده از دیزل ژنراتورها ضروری است.
انواع تابلو برق ats کدام هستند؟
در بازار انواع تابلو برق ats وجود دارد که مهمترین آنها عبارتند از:
- تابلو برق ATS دستی: این نوع تابلو برق دستی است و برای مشخص کردن سیستم برق متصل به تجهیزات باید اپراتور حضور داشته باشد.
- تابلو برق ATS اتوماتیک: این نوع تابلو برق اتوماتیک است و نیازی به حضور اپراتور نیست؛ چرا که تابلو برق بهصورت هوشمند منبع برق را جابهجا میکند.
- تابلو برق ATS دو منبع: این نوع تابلو برق زمانی استفاده میشود که منبع برق شما، برق شهر و دیزل ژنراتور باشد.
- تابلو برق ATS چند منبع: این نوع تابلو برق زمانی استفاده میشود که علاوه بر برق شهری و دیزل ژنراتور، منابع برق دیگری هم استفاده میکنید.
باتوجهبه نیاز خود و نوع استفاده از دیزل ژنراتورها میتوانید اقدام به خرید تابلو ats کنید.
مهمترین اجزای اصلی تابلو کدام هستند؟
اکنون که میدانید تابلو برق ats چیست، وقت آن رسیده که با اجزای اصلی آن آشنا شوید. ۸ بخش اصلی تابلو برق ats عبارتند از:
- بدنه و ساختار تابلو: این بخش وظیفه محافظت از تجهیزات تابلو در برابر گردوغبار، رطوبت و ضربه را برعهده دارد که شامل بدنه (فلزی یا پلیکربنات)، درب تابلو و… است.
- تجهیزات حفاظتی: این بخش وظیفه حفاظت از تجهیزات متصل و جلوگیری از برق گرفتگی افراد را برعهده دارد و از بخشهای مختلفی مانند کلید اتوماتیک، فیوزها، رلههای حفاظتی و کلید جریان تشکیل شده است.
- تجهیزات قطع و وصل: این بخش وظیفه کنترل دستی یا خودکار مدارها (بسته به نوع تابلو) را برعهده داشته و از کنتاکتور، کلیدهای قدرت و کلید گردان تشکیل شده است.
- تجهیزات کنترلی و فرمان: این بخش شامل رلهها، تایمر، کنترلرها و چراغهای سیگنال است که وظیفه آن ارسال فرمان به بخشهای مختلف است.
- تجهیزات اندازهگیری: این بخش شامل آمپرمتر، ولتمتر، فرکانسمتر، مولتیمتر دیجیتال و ترانس جریان (CT) است که وظیفه اندازهگیری جریان و ولتاژ را برعهده دارد.
- شینهها (Busbar): این بخش شامل شینه فاز، نول و ارت است که وظیفه توزیع یکنواخت جریان برق را برعهده دارد.
- تجهیزات جانبی و نصب: این بخش از ترمینالها، داکت سیمکشی، هیتر ضد رطوبت، فن و فیلتر هوا تشکیل شده است.
- سیستم ارت و ایمنی: این بخش از شینه ارت، سیم ارت و اتصال بدنه تابلو به زمین تشکیل شده است که وظیفه جلوگیری از آسیب به تجهیزات و برق گرفتگی را دارد.
هر کدام از بخشهای تابلو وظیفه خود را برعهده دارند و در کنار هم عملکرد دیزل ژنراتورها را بهبود میبخشند.
تابلو ATS در ژنراتورها چگونه کار میکند؟
تابلو ats دیزل ژنراتور وظیفه دستور دادن را دارد و آن را مغز دستگاه میدانند! در واقع این بخش بهصورت خودکار برق مصرفی تجهیزات متصل به شبکه برق شهری یا دیزل ژنراتور را جابهجا میکند. به عبارت سادهتر، اگر برق شهری قطع شود بلافاصله برق دیزل ژنراتور به آن متصل میشود تا تجهیزات متصل به جریان برق متوقف نشده یا آسیب نبینند.
4 مرحله عملکرد تابلوی ats عبارتند از:
- حالت عادی: در این حالت برق شهری متصل است. تابلو برق فقط وظیفه بررسی ولتاژ و فرکانس برق شهری را برعهده دارد و تجهیزات از برق شهری تغذیه میکنند.
- حالت قطعی یا افت ولتاژ برق شهری: در این حالت برق شهری قطع شده یا ولتاژ آن نوسان زیادی دارد. در چنین شرایطی ATS تشخیص میدهد که برق استاندارد در اختیار تجهیزات قرار ندارد و سریعاً فرمان روشن شدن ژنراتور را صادر میکند. در کمترین زمان ممکن ژنراتور برق پایدار تجهیزات متصل به آن را تولید میکند.
- انتقال بار به تجهیزات: پس از رسیدن برق ژنراتور به حالت پایدار (ولتاژ و فرکانس مجاز)، کلید برق شهر قطع شده و کلید ژنراتور وصل میشود. در این حالت نیازی به حضور نیروی انسانی نیست و همهچیز در کمترین زمان ممکن انجام خواهد شد. در نهایت، بار موردنیاز تجهیزات در اختیار آنها قرار میگیرد تا در کمترین زمان ممکن آماده کار شوند.
- بازگشت برق شهری: هنگام بازگشت برق شهری ATS آن را تشخیص داده و پس از رسیدن آن به حالت پایدار، بار ژنراتور قطع شده و برق شهری به تجهیزات میرسد. در نهایت، چند دقیقه در حالت بیبار روشن میماند تا اگر دوباره قطعی یا نوسان برق شهری اتفاق افتد، سریعاً وارد مدار برق شود. اگر جریان برق شهر پایدار بود، دستگاه خاموش میشود و تابلو ats ژنراتور فرکانس، ولتاژ و جریان برق را کنترل میکند.
انتخاب بهترین تابلو ATSبر اساس توان موردنیاز
اگر قصد خرید تابلو ats را دارید، احتمالاً این سوال برایتان پیش میآید که چطور بهترین تابلوی ats را بر اساس توان موردنیاز خود انتخاب کنیم؟ لازم است ۶ مرحله زیر را طی کنید:
۱. تعیین توان موردنیاز
پیش از هرچیزی باید توان بار موردنیاز خود را مشخص کنید؛ برای این کار باید توان مصرفی تجهیزات متصل به دیزل ژنراتور را محاسبه کرده و آن را بر حسب کیلووات (kW) مشخص کنید. پس از آن، با ضرب کردن مجموع توان بر حسب کیلووات در ضریب قدرت میتوانید توان ظاهری (kVA) دیزل ژنراتور را محاسبه کنید.
۲. تعیین جریان بار
در قدم بعد، باید جریان کل بار را محاسبه کنید که نحوه محاسبه آن برای سیستم سه فاز و تک فاز متفاوت است. در مقاله «چگونه ظرفیت دیزل ژنراتور را محاسبه کنیم؟» جزئیات کاملی در مورد محاسبه بار و توان موردنیاز برای خرید دیزل ژنراتور آمده که باید آن را برای خرید تابلو ats هم درنظر بگیرید.
۳. انتخاب بهترین تابلو بر اساس جریان
در این مرحله باید جریان محاسبه شده را درنظر بگیرید و بر اساس آن، تابلو ATS را انتخاب کنید که بهصورت زیر است:
- تا ۱۰۰ آمپر: ATS با کلید کنتاکتوری
- ۱۰۰ تا ۲۵۰ آمپر: ATS با کلید اتوماتیک
- ۲۵۰ تا ۶۳۰ آمپر: ATS با MCCB با ظرفیت بالا
- بالای ۶۳۰ آمپر: ATS با ACB یا کلید قدرت صنعتی
البته برای جریان کمتر از ۱۰۰ آمپر هم میتوانید از ATS با کلید اتوماتیک (MCCB) استفاده کنید و محدودیتی ندارد. فقط باید این موضوع را درنظر بگیرید که جریان نامی تابلو از کل بار بیشتر باشد تا مشکلی برای آن یا تجهیزات متصل پیش نیاید. همچنین حداقل ۲۰ درصد بالانس اضافه درنظر بگیرید.
۴. انتخاب بهترین نوع کلید انتقال
یکی دیگر از نکات مهم برای انتخاب تابلو ats دیزل ژنراتور انتخاب نوع کلید انتقال است:
- بارهای سبک تا متوسط: کنتاکتوری
- بارهای متوسط تا نیمه سنگین: MCCB (کلید مینیاتوری قدرت)
- بارهای سنگین و صنعتی: ACB (کلید هوایی قدرت)
بر اساس میزان بار خود میتوانید بهترین تابلو ats را انتخاب کنید.
۵. درنظر گرفتن امکانات تابلو ats
تابلوهای ats انواع مختلفی دارند و یکی از مهمترین تفاوتهای آنها در آپشنها و امکانات است. این تفاوتها در حفاظت، امکانات کنترل، درجه حفاظت و… وجود دارد که بر اساس محل استفاده از دیزل ژنراتور باید به سراغ بهترین تابلو برق بروید. بهصورت کلی:
امکانات حفاظتی شامل:
- حفاظت اضافهبار
- حفاظت اتصال کوتاه
- حفاظت از برگشت فاز
- حفاظت ولتاژ و فرکانس
امکانات کنترلی شامل:
- نمایشگر ولتاژ و جریان
- کنترل اتوماتیک و دستی
- امکان ارتباط با PLC/SCADA
درجه حفاظت (IP) شامل:
- IP54: محیطهای ساختمان
- IP65: گردوغبار و رطوبت بیشتر
- IP66: محیطهای سخت صنعتی
برخی تابلو برقها ممکن است همه امکانات بالا را داشته باشند و برخی فقط تعداد محدودی از آنها. بر اساس نیاز خود باید حتماً آپشنهای تابلو ats دیزل ژنراتور را درنظر بگیرید و بهترین گزینه را انتخاب کنید.
۶. هماهنگی تابلو ats با دیزل ژنراتور
یکی دیگر از نکاتی که باید درنظر داشته باشید، هماهنگی کامل تابلو برق ats با دیزل ژنراتور از نظر جریان نامی، ولتاژ، فرکانس و روش استارت ژنراتور (AMF / ECU) است.
قیمت تابلو ATS و عوامل تاثیرگذار در آن
عوامل مختلفی روی قیمت تابلو ATS تاثیرگذار هستند که مهمترین آنها عبارتند از:
- ظرفیت جریان بر حسب (آمپر / kVA): مهمترین عامل تعیینکننده است؛ چرا که هر چقدر ظرفیت جریان بالاتر باشد، ترمینالهای و بدنه بزرگتر است که باعث افزایش هزینه آن میشود.
- نوع و کیفیت قطعات داخلی: قطعات داخلی استفاده شده برای ساخت تابلو ats روی قیمت آن تاثیرگذار است که شامل کلیدهای قدرت (MCCB، ACB)، کنتاکتورها، کنترلر ATS یا PLC، رلهها و تجهیزات حفاظتی میشود.
- امکانات تابلو برق: هر چقدر امکانات ATS بیشتر باشد، هزینه بیشتری هم دارد؛ برای مثال تابلوهای هوشمند یا کنترل از طریق نمایشگر هزینه بالاتری نسبت به انواع سادهتر دارند.
- استانداردها و تستهای لازم: هر چقدر یک تابلو برق استانداردهای بیشتری مانند IEC، NFPA، ISO را داشته باشد ایمنتر بوده و قیمت بیشتری هم دارد.
- درجه حفاظت (IP) و نوع بدنه: درجه حفاظت و جنس بدنه روی قیمت تابلو ats تاثیرگذار است؛ برای مثال بدنههای مقاومتر در برابر محیطهای سخت هزینه طراحی و ساخت بیشتری دارند که باعث افزایش قیمت آن میشود.
- برندها و عوامل دیگر: در بازار برندهای مختلفی تابلو ats تولید میکنند که هر چقدر برند شناختهشدهتر باشد، هزینه بیشتری هم دارد. همچنین عوامل دیگری مانند نوسان ارز، تحریمها، هزینه مواد اولیه و… روی قیمت نهایی آن تاثیرگذار است.
برای دریافت قیمت و خرید تابلو برق ats کافی است با کارشناسان ما در مجموعه رخشا دیزل آسیا تماس بگیرید تا علاوه بر دریافت قیمت روز، راهنماییهای لازم هم در اختیارتان قرار بگیرد.
نکات مهم در خرید تابلو ATS
هنگام خرید انواع تابلوهای ATS لازم است چند نکته مهم را درنظر بگیرید که عبارتند از:
- کیفیت برند و قطعات: باتوجهبه هزینههای بالای ATS حتماً باید کیفیت برند و قطعات مورد استفاده آن را درنظر بگیرید؛ هر چقدر قطعات باکیفیتتر باشد، طول عمر آن هم بیشتر است.
- امکانات و تجهیزات کنترلی: هر چقدر امکانت کنترل پارامترهای مختلف برق بیشتر باشد، محافظت هم به شکل بهتر ممکن انجام میشود؛ مانند حفاظت اضافهبار، اتصال کوتاه و RCD که نقش بسیار مهمی در جلوگیری از آسیب به تجهیزات متصل به دیزل ژنراتور دارد.
- درنظر گرفتن درجه حفاظت بدنه (IP) بر اساس شرایط محیطی: تابلو برق باید بتواند در محیطهایی با شرایط سخت هم عملکرد خوبی داشته باشد و آسیب نبیند! با این حال برای محیط معمولی IP54، برای محیط مرطوب یا گردوخاک IP65 و برای محیط صنعتی سخت IP66 مناسب است.
- نحوه سیمکشی و نصب استاندارد: سیمکشی داخلی تابلو برق ats باید استاندارد بوده و توسط نیروی متخصص و با رعایت نقشه تکخطی انجام شده باشد. همچنین شینهها، کابلها و ترمینالها باید با درنظر گرفتن ظرفیت کامل در تابلو برق قرار گرفته باشد تا بهترین عملکرد را نشان دهد.
- قیمت و خدمات پس از فروش: هنگام بررسی امکانات، قیمت را هم درنظر بگیرید اما نباید تنها معیار انتخاب ATS باشد! همچنین خدمات پس از فروش مانند گارانتی، قطعات یدکی، آموزش، تعمیرات و… را هم بررسی کنید تا در صورت بروز مشکل با چالش روبرو نشوید.
با همین چند نکته ساده میتوانید اقدام به بهترین خرید تابلو ats کرده و برای سالهای طولانی از آن استفاده کنید.
اشتباهات رایج در خرید و نصب تابلو ATS
هنگام خرید و نصب تابلو ATS ممکن است با چند اشتباه رایج مواجه شوید که مهمترین آنها عبارتند از:
- اشتباه در انتخاب تابلو: هنگام انتخاب تابلو توجه کنید که توان بار بهدرستی محاسبه شده، جریان راهاندازی موتورها درنظر گرفته شده یا ظرفیت تابلو بالاتر از ژنراتور باشد.
- اشتباه در انتخاب نوع کلید و تجهیزات: استفاده از کلید کنتاکتوری برای بارهای سنگین یا موتوری باعث خرابی تابلو میشود. همچنین اگر قطعات بیکیفیت یا غیراستاندارد باشد، احتمال برق گرفتگی و آتشسوزی وجود دارد.
- اشتباه در حفاظت و امکانات: یکی دیگر از اشتباهات مربوط به عدم نصب حفاظت اضافهبار، اتصال کوتاه و RCD است که باعث آسیب به تجهیزات و برق گرفتگی میشود.
- اشتباه در سیمکشی یا تنظیمات ATS: تابلو برق باید با سیمکشی استاندارد توسط افراد متخصص تولید شده و شینهها، کابلها یا ترمینالها اتصال درستی داشته باشد. همچنین نقشه تکخطی و ترتیب فازها هم بسیار مهم است و باید نصب آن در محیطی دور از رطوبت یا گردوغبار باشد. همچنین هنگام نصب دیزل ژنراتور هم باید تاخیر زمانی مناسب برای استارت ژنراتور درنظر گرفته شود و تنظیم رلهها و تایمرها هم درست باشد.
- اشتباه در سرویس و نگهداری تابلو برق: یکی از مهمترین اشتباهات سرویس و نگهداری نادرست است. این موضوع شامل تمیز کردن تابلو برق و روانسازی مکانیکی کلیدها و کنتاکتها است که باید در زمان مناسب انجام شود تا اختلالی در عملکرد آن ایجاد نکند.
با دانستن این موارد میتوانید از اشتباهات رایج دور باشید و عمر مفید تابلو ATS را بالا ببرید.
سخن پایانی
اگر قصد خرید و انتخاب بهترین تابلو ats موتور برق را دارید، باید اطلاعات کاملی در مورد آن کسب کنید. در این مقاله از رخشا دیزل آسیا به بررسی این سوال پرداختیم که تابلو ats چیست، چه ویژگیهایی دارد، انواع آن کدام است و نکات مهم برای خرید تابلو ats را بررسی کردیم. اگر سوالی دارید، از طریق بخش نظرات مطرح کنید تا شما را بهصورت کامل راهنمایی کنیم. همچنین اگر نیاز به مشاوره رایگان برای خرید انواع تابلو ats دارید، با ما تماس بگیرید تا کارشناسان ما شما را راهنمایی کنند.