موتور برق یکی از تجهیزات بسیار کاربردی برای تامین برق موردنیاز در مناطقی است که امکان دسترسی به شبکه برق وجود ندارد. یکی از مشکلات رایجی که ممکن است هنگام استفاده طولانی از آن پیش می‌آید، کم شدن ولتاژ موتور برق است؛ در چنین شرایطی، ولتاژ خروجی مناسب نیست و نمی‌تواند نیازتان را برطرف کند. موتور برق از قطعات مختلفی تشکیل شده است که خرابی هر کدام از آن‌ها می‌تواند علت ولتاژ پایین موتور برق باشد. در ادامه، به بررسی کامل چند علت ولتاژ پایین موتور برق می‌پردازیم و راهکارهای رفع آن‌ها را هم بررسی می‌کنیم.
کاهش ولتاژ موتور برق چیست؟
اگر برای تامین برق خانه یا دفاتر اداری خود از موتور برق استفاده می‌کنید، ولتاژ آن اهمیت بسیار زیادی دارد! کاهش ولتاژ موتور برق زمانی اتفاق می‌افتد که توان خروجی موتور برق از توان استاندارد آن کمتر است و این موضوع می‌تواند استفاده از موتور برق را با چالش روبرو کند. چرا که با استفاده از آن تجهیزات مختلفی را روشن نگه می‌دارید که اگر ولتاژ پایین باشد، ممکن است برق کافی برای روشن کردن دستگاه‌های مختلف تامین نشود. علاوه بر آن، کاهش ولتاژ موتور برق می‌تواند منجر به نوسان بیش از اندازه آن شود که به دستگاه‌های الکتریکی شما آسیب جدی وارد می‌کند و ممکن است باعث سوختن آن‌ها شود.
اگر با چنین مشکلی روبرو شده‌اید، لازم است علت کم شدن ولتاژ موتور برق را بررسی کنید و با رفع آن از توان خروجی مناسب آن استفاده کنید. معمولاً هنگام سرویس‌های دوره‌ای متوجه مشکل در بخش‌های مختلف موتور برق می‌شوید که در چنین شرایطی می‌توانید از یک متخصص برای عیب‌یابی و تعمیر آن استفاده کنید.
برای مشاهده انواع موتور از صفحه موتور تک دیدن کنید.
مهم ترین دلایل کم شدن ولتاژ موتور برق
کاهش ولتاژ موتور برق دلایل زیادی دارد که در صورت بروز چنین مشکلی باید همه این موارد را بررسی کنید. ۹ علت کم و زیاد شدن ولتاژ موتور برق عبارتند از:
۱. بار بیش از توان موتور
اولین، ساده‌ترین و مهم‌ترین علت کاهش ولتاژ موتور برق بار بیش از حد توان موتور است. موتورهای برق توان خاصی دارند و زمانی که بیش از اندازه آن خروجی بگیرید، به موتور اضافه بار وارد می‌کنید که در چنین شرایطی تحت فشار زیادی قرار می‌گیرد. بنابراین باید حواستان به تعداد دستگاه‌های متصل و مصرف آن‌ها باشد تا بیش از ظرفیت مجاز موتور برق نباشد.
۲. پایین آمدن سرعت موتور
دور موتور یا سرعت چرخش موتور یک علت ولتاژ پایین موتور برق است! هنگام بررسی موتور باید ببینید که موتور برق در حالت استاندارد است یا کندتر از حالت عادی می‌چرخد. اگر سرعت آن نسبت به حالت عادی کمتر باشد، نشان از وجود مشکل مکانیکی یا الکتریکی است؛ مثلاً سطح پایین روغن، سیستم سوخت‌رسانی، قطعات داخلی موتور و…! در چنین شرایطی ولتاژ موتور برق کاهش پیدا می‌کند که باید منشأ مشکل را پیدا کنید.
۳. کاهش سطح سوخت موتور
کاهش سطح سوخت یک علت کم شدن ولتاژ موتور برق است! چرا که سوخت کافی و یک‌نواخت به موتور نمی‌رسد و در چنین شرایطی سرعت موتور با نوسان زیادی روبرو است. بناراین سعی کنید همیشه سوخت کافی هنگام روشن بودن موتور برق در آن وجود داشته باشد. از طرف دیگر، کیفیت سوخت استفاده شده هم بسیار مهم است و باید حتماً از بنزین یا گازوئیل باکیفیت استفاده کنید و عمر مفید دستگاه را افزایش دهید.
۴. منبع تغذیه ضعیف یا ناپایدار
منبع تغذیه ضعیف یا ناپایدار هم می‌تواند علت ولتاژ پایین موتور برق باشد! در چنین شرایطی موتور به خوبی نمی‌تواند برق اولیه برای راه‌اندازی را تامین کند که در نهایت باعث کاهش خروجی ولتاژ می‌شود. البته منبع تغذیه تنها باتری دستگاه نیست؛ بلکه می‌تواند سوخت آن هم باشد که بخش مهمی از فرآیند تولید برق است. در چنین شرایطی باید منابع تغذیه را بررسی کنید تا در صورت ضعیف یا ناپایدار بودن، تعویض کنید. این موضوع جلوی نوسان برق خروجی را هم گرفته و در نهایت جلوی آسیب به تجهیزات متصل به موتور برق را هم می‌گیرد.
پیشنهاد می کنیم مقاله چگونه صدای موتور برق را کم کنیم را مطالعه کنید.
۵. تداخل الکتریکی داخلی موتور
یکی از مهم‌ترین علت‌های کم و زیاد شدن ولتاژ موتور برق، تداخل الکتریکی و نویز داخلی است. برای رفع این مشکل ابتدا باید تجهیزات الکترونیکی نزدیک به موتور برق را در جای دیگری قرار دهید؛ حتی سیستم‌های روشنایی هم می‌تواند روی عملکرد موتور برق موثر باشد. در صورتی که مشکل رفع نشد، سیم‌کشی را بررسی کنید تا در صورت وجود اتصال یا فرسودگی، آن را رفع کنید.
۶. خرابی سیم‌پیچ‌های داخلی
سیم‌پیچ‌های موتور یکی از قطعات اصلی موتور برق را تشکیل می‌دهد که خرابی آن می‌تواند علت کم شدن ولتاژ موتور برق باشد. دلایل مختلفی برای خرابی سیم‌پیچ‌ها وجود دارد که مهم‌ترین آن افزایش دمای موتور و سوختن سیم‌پیچ است. البته ممکن است به مرور زمان یا بر اثر رطوبت سیم‌پیچ‌ها فرسوده شده باشد! در چنین شرایطی لازم است حتماً سیم‌پیچ‌ها را بازدید کنید تا در صورت وجود مشکل یا اتصال کوتاه در آن، اقدام به تعمیر آن کنید تا مشکل کم شدن ولتاژ موتور برق رفع شود.
۷. خرابی در سیستم تحریک موتور برق
سیستم تحریک موتور برق در واقع یک میدان مغناطیسی ایجاد می‌کند که باعث تولید برق می‌شود. اگر سیستم تحریک مشکل داشته باشد، ولتاژ افت می‌کند؛ دلایل خرابی سیستم تحریک هم می‌تواند خرابی رگولاتور ولتاژ، اختلال در مدارهای الکتریکی، برس‌ها و… باشد که در نتیجه قدرت میدان مغناطیسی لازم برای تولید ولتاژ کمتر می‌شود.
۸. ضعیف شدن دینام و کاهش توان خروجی
دینام (آلترناتور) یکی از بخش‌های مهم موتور برق است که وظیفه تولید برق را برعهده دارد؛ در واقع این قطعه انرژی مکانیکی حاصل از احتراق سوخت در موتور را به برق تبدیل می‌کند. حال اگر توان دینام کاهش پیدا کرده باشد، امکان تولید ولتاژ موردنظر وجود ندارد و این موضوع یکی از اصلی‌ترین دلایل کم شدن ولتاژ موتور برق است. دینام هم از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است؛ مانند تسمه دینام، پولی، رگولاتور و…! در چنین شرایطی باید حتماً قطعات مختلفی آن را بررسی کنید و در صورت وجود مشکل، آن قطعه را تعمیر یا تعویض کنید.
بیشتر بخوانید: موتور تک سیلندر
۹. اتصالات نادرست سیم‌کشی یا ضعیف بودن آن
آخرین علت علت کم و زیاد شدن ولتاژ موتور برق، اتصالات نادرست سیم‌کشی یا ضعیف شدن آن است. اگر اتصالا شل شود یا آسیب ببیند، مقاومت الکتریکی به شدت افزایش پیدا می‌کند و باعث می‌شود ولتاژ مناسب در مسیر اتصالات منتقل نشود. همچنین این موضوع می‌تواند دمای موتور و اتصالات را افزایش دهد که به مرور زمان آسیب‌های جدی به اتصالات و تجهیزات دیگر موتور برق وارد می‌کند.
چگونه مشکل کاهش ولتاژ موتور برق را رفع کنیم؟
چند راهکار مهم برای رفع مشکل کاهش ولتاژ موتور برق وجود دارد که عبارتند از:
- استفاده از سوخت باکیفیت: استفاده از سوخت باکیفیت باعث عملکرد بهتر موتور شده و در نهایت مشکل کاهش ولتاژ موتور برق تا حد زیادی رفع می‌شود.
- نگهداری درست و اصولی از موتور برق: سرویس‌های دوره‌ای و نگهداری اصولی از موتور برق یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید انجام دهید تا مشکل کم شدن ولتاژ موتور برق رفع شود.
- تنظیم بار موتور متناسب با ظرفیت اسمی آن: هنگام استفاده از موتور برق حتماً ظرفیت اسمی آن را بررسی و بر اساس آن، از ولتاژ خروجی استفاده کنید. تعداد دستگاه‌های برقی متصل به موتور برق و همچنین میزان ولتاژ مصرفی آن‌ها بسیار مهم است.
- بررسی اتصالات قوی و اطمینان از سالم بودن سیم‌کشی‌ها: اتصالات و سیم‌کشی‌های موتور برق را بررسی کنید تا در صورت آسیب دیدن یا فرسوده شدن، تعمیر شود. گاهی اوقات تعویض سیم‌کشی موتور برق می‌تواند مصرف سوخت آن را بهینه کرده و عملکرد آن را تا حد زیادی افزایش دهد.
با انجام موارد بالا معمولاً مشکل کم و زیاد شدن ولتاژ موتور برق رفع می‌شود! اگر با موارد بالا مشکل حل نشد، به سراغ بررسی موتور و قسمت‌های مختلف آن بروید.
بیشتر بخوانید: انواع سنسور دیزل ژنراتور
سخن پایانی
کم شدن ولتاژ موتور برق یکی از مشکلات بسیار رایجی است که معمولاً پس از چند سال استفاده از موتور برق پیش می‌آید. گاهی اوقات استفاده از موتور برق در شرایط و محیط‌های نامناسب است که در زمان کوتاه‌تری با کم شدن ولتاژ موتور برق روبرو می‌شوید. در این مقاله به بررسی کامل مهم‌ترین علت کم شدن ولتاژ موتور برق پرداختیم و راهکارهای رفع آن را هم بررسی کردیم. اگر سوالی دارید، از طریق بخش نظرات مطرح کنید تا شما را به‌صورت کامل راهنمایی کنیم.